czwartek, 24 stycznia 2013

Trochę inny reportaż A. Leszczyńskiego

Trochę inny reportaż Adama Leszczyńskiego – Dziękujemy za palenie. Dlaczego Afryka nie może sobie poradzić z przemocą, głodem, wyzyskiem i AIDS?


Generalnie nie przepadam za reportażami. Nie bawią mnie, a i zwykle nie odmalowują do końca rzetelnego obrazu, do którego czasem pretendują. Z opublikowaną przez PAH książką Adama Leszczyńskiego, w ramach grantu „Wiedza prowadzi do zmian!”, sprawa wyglądała inaczej, być może dzięki naukowemu powinowactwu autora. Leszczyński pracuje jako adiunkt w Instytucie Politycznym PAN, a jego specjalnością są ideologie modernizacyjne w krajach peryferyjnych. Dodatkowo pracuje również jako publicysta, dziennikarz, reporter oraz historyk. Takie zestawienie zainteresowań i wykonywanych zawodów daje bardzo ciekawy efekt końcowy, któremu warto się po prostu przyjrzeć bliżej.


Sama książka Dziękujemy za palenie... jest zbiorem krótkich tekstów, łączących w sobie reportaż oraz naukowość, poruszających jedenaście różnych, czasami, wydawałoby się, abstrakcyjnych zagadnień, spojonych jednym, zróżnicowanym kulturowo i klimatycznie kontynentem. Afryka nie jest monolitem, wbrew obrazowi, który wciąż tkwi w ludzkich głowach – mieszkają tam przeróżni ludzie, o różnym stanie zamożności czy różnym kolorze skóry. Tego kalejdoskopu nie trudno nie dostrzec na kartkach tego właśnie reportażu, już oglądając sam spis treści można zauważyć, że wszystkie rozdziały nie omawiają sytuacji w jednolitym miejscu! Przy każdym tytule widnieje nazwa kraju, o jakim pisze autor, oraz rok, w którym w tymże kraju przebywał. W Kenii czy Ghanie Leszczyński był kilkakrotnie i kilka również tekstów o tych państwach napisał, włączając w to porównania zmian, jakie nastąpiły w czasie pomiędzy jego wizytami. Dzięki powrotom do tych samych miejsc, może pełniej nakreślić obraz zmian choćby Kibery, miasta slumsów niedaleko Nairobi.

Tym, co przyświecało pisaniu Dziękujemy za palenie..., była próba udzielenia odpowiedzi na szereg pytań, dotyczących przyczyn wciąż nierozwiązywalnych problemów, jakie dotykają społeczeństwa afrykańskie oraz nieszczęść, o których tak często informują media. Poszukując wyjaśnień, autor pokazuje czytelnikowi, jak funkcjonują odwiedzane przez niego państwa, jaką funkcję spełniają w istocie organizacje pozarządowe, programy typu fair trade, czy mikrokredyty, mające pomóc ludziom wynieść się z nędzy. Te wszystkie zagadnienia zestawia z materiałami źródłowymi – analizami ekonomicznymi, tekstami antropologów, socjologów, raportami, doniesieniami z gazet, a nawet materiałami historycznoliterackimi. Dzięki publicystycznemu charakterowi książki, element „akademicki” nie stanowi jakiegoś dziwnego, kuriozalnego dodatku, a płynnie dopełnia bardziej literackie fragmenty.

Dziękujemy za palenie... jest książką, która wciąga. Opowiada ona nie tylko o tym, co było, ale również stara się pokazać powody takiego stanu rzeczy. Zwarte w niej informacje czasami burzą piękne, idealistyczne obrazki, jakie tworzy reklama czy przekonanie mieszkańców krajów, tak zwanych, cywilizowanych, o naszej niezawodności i niesieniu kaganka dobrobytu tam, gdzie jeszcze go nie ma. A także o tym, że nasze metody na poprawienie świata są uniwersalnym lekarstwem na biedę i cierpienia. Czasami zapominamy, jak wielki wpływ na sposób myślenia ma kultura pochodzenia, a także miejsce dorastania.

Agata Włodarczyk

Publikacja dostępna w formie cyfrowej na stronie Polskiej Akcji Humanitarnej.

SPIS TREŚCI:
1. Dziękujemy za palenie. Pastor Malthus, Malawi i dlaczego biedni potrzebują fabryk (Malawi, 2002)
2. Pa Pa Paa. Handel nie bardzo fair (Ghana, 2006)
3. Latająca Toaleta. Naprawianie slumsów (Kenia, 2007-2010)
4. Jaboya. Seks sponsorowany, ryby i AIDS nad Jeziorem Wiktorii (Kenia, 2007)
5. Bankier skacze jak Masaj. Mikrokredyt nie zbawi świata (Kenia, 2007)
6. Cwany jak słoń. Jak zwierzęta i ludzie zabijają się nawzajem (Kenia, 2010)
7. Formuła 75. Dlaczego ludzie w spokojnym kraju ciągle głodują (Kenia, 2010)
8. Oczywiście, że dzieci umierają. Dlaczego malaria ciągle zabija, chociaż wiemy, jak z nią wygrać (Uganda-Ghana, 2011)
9. Naprawianie gwałtem. Co zrobić, żeby lesbijka stała się hetero, i tajemnica przemocy (RPA, 2011)
10. Czarownice, dzieci-czarownicy i groźni złodzieje penisów. Jak czary pozwalają pozbyć się ludzi, którzy są dla ciebie ciężarem (Ghana, 2011)
11. Pompa. Epilog. Dlaczego pomoc nie działa i o tym, że to niesłychanie racjonalne (Ghana, 2011)

INFORMACJE:
Autor: Adam Leszczyński
Tytuł: Dziękujemy za palenie. Dlaczego Afryka nie może sobie poradzić z przemocą, głosem, wyzyskiem i AIDS?
Zdjęcia: Krzysztof Miękus, Marta Nowakowska, Justyna Stępień, Adam Leszczyński
Wydawnictwo: Polska Akcja Humanitarna
Rok wydania: 2012
Liczba stron: 305
Oprawa: miękka
Druk: cz.-b.
ISBN-13: 978-83-63069-27-8
Wydanie: I
Informacje: Polska Akcja Humanitarna

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz